ازدواج انسان با هوش مصنوعی ممنوع میشود؟
ممنوعیت شخصیت حقوقی و ازدواج هوش مصنوعی: طرح جدید ایالت اوهایو برای محدود کردن هوش مصنوعی
در دنیای امروز که فناوری هوش مصنوعی به سرعت در حال پیشرفت است و تعاملات انسانی با سیستمهای هوشمند روز به روز بیشتر میشود، بحثهای حقوقی و اخلاقی در مورد قابلیتها و جایگاه این فناوریها نیز اهمیت فراوانی یافتهاند. اخیراً پیشنهادی در مجلس ایالتی اوهایو به مطرح شده که میتواند نقطه عطفی در قوانین مربوط به هوش مصنوعی باشد و نقش حقوقی این سیستمها را به شکل قابل توجهی محدود کند.
این لایحه که توسط تدیوس کلگت، نماینده ایالت اوهایو و رئیس کمیته فناوری و نوآوری مجلس ایالتی ارائه شده است، بر ممنوعیت اعطای شخصیت حقوقی به سیستمهای هوش مصنوعی تأکید دارد و همچنین ازدواج میان انسان و هوش مصنوعی را کاملاً غیرقانونی اعلام میکند. در ادامه به بررسی ماهیت این لایحه، دلایل مطرح شدن آن و تاثیرات احتمالی آن بر جامعه و پیشرفت فناوری میپردازیم.
مفهوم شخصیت حقوقی برای هوش مصنوعی و ابعاد قانونی آن
شخصیت حقوقی در حوزه قانون به معنای قابلیت داشتن حقوق و تعهدات است که به طور معمول برای افراد حقیقی و حقوقی همچون شرکتها و سازمانها تعریف میشود. با پیشرفت هوش مصنوعی و افزایش تواناییهای این سیستمها در انجام تصمیمگیریها، بحث اعطای شخصیتی قانونی به این فناوریها مطرح شده است. اما لایحه پیشنهادی ایالت اوهایو به صراحت بیان میکند که سیستمهای هوش مصنوعی فاقد آگاهی واقعی هستند و نباید به عنوان موجوداتی با حقوق و وظایف شناخته شوند.
بنابراین، اگر این قانون تصویب شود، هوش مصنوعیها نمیتوانند مالکیت، قرارداد قانونی یا مسئولیتهای اجتماعی داشته باشند، حیطهای که تا پیش از این در برخی محافل قانونی بحثبرانگیز شده بود. این اقدام از نظر کلگت جلوگیری از اعطای اختیارهای مهم پزشکی، مالی و سایر تصمیمات حیاتی به برنامههای هوشمند است که میتواند پیامدهای غیرقابل پیشبینی به دنبال داشته باشد.
محدودیت ازدواج میان انسان و هوش مصنوعی؛ مرزهای قانونی و اخلاقی
یکی دیگر از موارد قابل توجه در این لایحه، ممنوعیت ازدواج بین انسان و هوش مصنوعی است؛ موضوعی که شاید امروز در سطح گستردهای رایج نباشد اما با گسترش تعاملات عاطفی میان کاربران و چتباتها و رباتهای پیشرفته، نگرانیهای جدی به وجود آورده است. بخشی از جامعه پژوهشگر و سیاستمداران بر این باورند که روابط عاطفی میان انسان و هوش مصنوعی باید محدود شود تا از مشکلات حقوقی و اجتماعی که ممکن است در آینده ایجاد شود، جلوگیری گردد.
کلگت تصریح میکند که این بند از قانون صرفاً برای جلوگیری از ازدواجهای رسمی میان انسان و ماشین است و مراسمهای نمادین یا غیررسمی که برخی افراد ممکن است برگزار کنند، تحت تاثیر این قانون قرار نمیگیرد. هدف اصلی، حفظ مرزهای مشخص بین انسان و فناوری است تا از نقض حقوق و تعهدات قانونی جلوگیری شود.
نگرانیها درباره آگاهی و توهم هویتی در سیستمهای هوش مصنوعی
یکی از مواردی که این لایحه را ضروری جلوه میدهد، افزایش شباهت رفتاری چتباتها و مدلهای زبانی پیشرفته به انسان است. برخی کاربران با تعاملات طولانی و مستمر با این سیستمها دچار توهم آگاهی میشوند و گاهی حتی ارتباطات عاطفی برقرار میکنند. این پدیده نگرانیهایی را درباره درک واقعی انسانها از ماهیت این فناوریها به وجود آورده است.
از نگاه قانونی، دادن اختیارات یا شخصیت حقوقی به چنین سیستمهایی میتواند مشکلات جدی برای مسئولیتپذیری، مالکیت و حقوق کاربران ایجاد کند. بنابراین، لایحه اوهایو تلاش دارد با وضع قوانین محدودکننده، به نوعی پاسخ به این دغدغهها باشد و از گسترش ناپایدار و بدون چارچوبهای قانونی هوش مصنوعی جلوگیری کند.
پیشگامی ایالت اوهایو در تنظیم قوانین هوش مصنوعی
جذابیت این قانون جدید در این است که ایالت اوهایو اولین منطقه در آمریکا به شمار میرود که به طور رسمی چنین لایحهای را مطرح کرده است. با توجه به اهمیت روزافزون هوش مصنوعی در زندگی روزمره و صنایع مختلف، این اقدام به عنوان الگویی برای سایر ایالتها و حتی کشورها مورد توجه قرار خواهد گرفت.
انتظار میرود بحثهای بیشتری درباره حقوق و مسئولیتهای هوش مصنوعی شکل گیرد تا چارچوبهای قانونی جامع و مناسبی به تصویب برسد که ضمن حفاظت از حقوق انسانی، توسعه فناوری را نیز مدیریت کند.
نتیجهگیری
با توجه به افزایش نفوذ هوش مصنوعی در جنبههای مختلف زندگی انسانها، تعیین حدود قانونی این فناوریها از اهمیت بالایی برخوردار است. لایحه پیشنهادی ایالت اوهایو که اعطای شخصیت حقوقی به هوش مصنوعی را ممنوع و ازدواج با این سیستمها را غیرقانونی اعلام میکند، گامی مهم در جهت حفظ مرزهای اخلاقی و قانونی بین انسان و ماشین به شمار میرود.
این اقدام میتواند زمینهساز توسعه قوانین دقیقتر در آینده باشد که علاوه بر حفاظت از حقوق بشر، موجب استفاده مسئولانهتر و هوشمندانهتر از فناوریهای نوین خواهند شد. بدین ترتیب، جامعه میتواند با آگاهی بیشتر و چارچوبهای درست، تحولات ناشی از هوش مصنوعی را مدیریت کند و به سمت آیندهای پایدار و متعادل حرکت نماید.
